Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
from Trattenimenti armonici da camera. Opera prima (Modena 1700)
voor: 2 violen, cello, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 553788
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 549514
op. 3
voor: Klavier (Cembalo) und Flöte (Violine)
Artikelnr.: 549968
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 585814
voor: Altblokfluit, basso continuo
Artikelnr.: 208182
voor: Altblokfluit [fluit], basso continuo
Artikelnr.: 414200
voor: Bastrombone, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277112
voor: Fagot, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276988
voor: Altsaxofoon, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276987
voor: Hoorn (f), orgel [piano]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276983
voor: Euphonium, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276981
voor: Fagot, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276970
voor: Hoorn (es), piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276966
voor: Cello, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276956
voor: Tenorsaxofoon, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276860
Bearbeitung für Viola und Klavier
original für Violine und Klavier
voor: Altviool, piano
Artikelnr.: 584386
Nach den Concerti grossi
voor: Altblokfluit, klavecimbel
Partituur, partijenset
Artikelnr.: 413470
voor: Fluit, klavecimbel [piano]
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 859304
voor: Piano [klavecimbel]
Artikelnr.: 549789
voor: FL FAG BC
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 419045
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 1954
für Violoncello und Basso continuo (Bc ausgesetzt)
Il violoncello solo - Sonaten und Kammermusik
voor: Cello, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 672247
voor: Fagot, basso continuo
Pianouittreksel, losse partij(en)
Artikelnr.: 170432
pour 2 flûtes traversières
Archivum Musicum 28
voor: 2 dwarsfluiten (duo)
Bladmuziek (facsimile)
Artikelnr.: 456895
Bärenreiter Urtext
voor: Viool [hobo], hobo, basso continuo
Partituur, losse partijen (Urtext)
Artikelnr.: 122193
voor: Dwarsfluit [viool], piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 394951
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 619646
voor: Dwarsfluit, piano
Artikelnr.: 143114
aus: "Erster Theil zweystimmiger Sonaten und Suiten nebst einem gedoppelten Basso continuo"
Hamburg, 1674
voor: 2 violen, basso continuo
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 5420
with marked and unmarked string part
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 696705
für Viola da Gamba und B.c. oder andere Instrumente
Sonaten I-III
voor: Viola da gamba, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 571548
aus: "Il terzo libro di varie sonate ... ", op. 12
Venezia, 1623
voor: 2 violen [blokfluiten/zinken], basso continuo
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 5286
voor: Dwarsfluit, viool
Speelpartituur
Artikelnr.: 285900
Klassik
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 340678
op. 67
voor: Klarinet, piano
Artikelnr.: 176852
Band II: Sonate IV: g-moll, V: Es-dur, VI: F-dur
voor: Hobo [blokfluit/ viool], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 297750
voor: 2 violen, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 282615
MusicaLady – Komponistinnen des 18. und 19. Jahrhunderts 8
voor: Klavecimbel
Bladmuziek
Artikelnr.: 313701
Sonaten 7-9
voor: Cello, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 200545
nach der Triosonate d-moll für Orgel
Blockflötenmusik
voor: Tenor-Blockflöte, Cembalo
Speelpartitur, losse partij
Artikelnr.: 117694
Heft 1
Hortus Musicus
voor: Altblokfluit, basso continuo
Speelpartitur, losse partij
Artikelnr.: 122161
aus: Zwölf Kasseler Sonaten für Viola da Gamba und Basso continuo (Basso continuo ausgesetzt)
Händel zugeschrieben
voor: Viola da gamba, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 643508
Eliot Fisk Master Series
voor: Klassieke gitaar
Bladmuziek
Artikelnr.: 155359
Seibel 259
voor: 2 hobo's [2 violen], fagot [cello]
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 4685
voor: Piano
Artikelnr.: 605313
voor: Viool, piano
Artikelnr.: 278417
(aus: Musicalische Divertissements, Teil IV)
voor: 1. Violine (1. Oboe), 2. Violine (2. Oboe), Basso continuo (Cello (Fagott), Cembalo)
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 621632
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 284707