Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
voor: Viool, piano
Artikelnr.: 1670338
Book 1
voor: Viool, klavecimbel [piano]
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 932185
Reprint
Beyond the Waves
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1343773
voor: Altviool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 929360
voor: Klarinet (bes), piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 746560
voor: Fluit, cello, gitaar
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 1114885
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 759628
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 773480
Edition Schott
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 759683
voor: Piano [klavecimbel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 930635
voor: Gitaar
Bladmuziek
Artikelnr.: 756173
transkribiert für Klarinette und Fagott
(Orig. in B für Fagott und Violoncello)
voor: Klarinet (bes), fagot
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 3441
op. 5
voor: Violine und Cembalo (Klavier); Violoncello (Viola da gamba) ad lib.
Bladmuziek
Artikelnr.: 725015
voor: Gitaar
Bladmuziek
Artikelnr.: 734222
voor: Hobo, piano
Piano-partituur, solopartij (pdf download)
Artikelnr.: 1200
voor: Viool, basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 754311
op. 8/2
voor: 2 violen, altviool, cello/contrabas, klavecimbel
Partituur
Artikelnr.: 727554
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 748965
voor: Viool, gitaar
Bladmuziek
Artikelnr.: 779934
voor: Tasten-Instrument (Klavier, Cembalo, Orgel, Clavichord)
Bladmuziek
Artikelnr.: 726852
Nach dem Urtext
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 748913
for flute and piano (organ)
voor: Dwarsfluit, piano [orgel]
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 1668019
Edition Schott
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 731443
op. 52 (2014)
Sound Research of Women Composers: Contemporary Music (C 344)
voor: Contrabas, piano
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 661992
Edition Schott
voor: 2 violen
Speelpartituur
Artikelnr.: 748156
No. 10 A minor
voor: Alt-Blockflöte (Violine, Flöte) und Basso continuo; Violoncello/Viola da gamba ad libitum
Bladmuziek
Artikelnr.: 740623
Klassische Musik für Klarinette
voor: Klarinet (bes)
Solopartij, playback-CD
Artikelnr.: 768200
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1653871
Band 2
voor: Dwarsfluit
Speelpartituur, 2 CD's
Artikelnr.: 660406
K 398
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 4819
Zongoraszonáták (a három kötet egy csomagban)
EMB Urtext
voor: Piano
3 muziekboeken (Urtext)
Artikelnr.: 1162525
voor: Houtblazersensemble
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 499461
voor: Flöte und Klavier, Basso ad lib.
Bladmuziek
Artikelnr.: 731769
Klassik
voor: Cello and Harp
Boek
Artikelnr.: 643231
voor: Euphonium, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1556646
voor: Trompet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1560540
SHUMILOV FACSIMILE COLLECTION
voor: Fluit, klavecimbel
Partituur
Artikelnr.: 645986
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 667422
für Violoncello und Basso continuo (Basso continuo ausgesetzt)
Il violoncello solo - Sonaten und Kammermusik
voor: Cello, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 682643
Collegium musicum - Kölner Reihe alter Musik
voor: Cello [contrabas], basso continuo
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 684272
voor: Viool, altviool
Artikelnr.: 329217
für Viola da gamba, Violine und Basso continuo (Bc nicht ausgesetzt)
Teil der Ledenburg-Sammlung
voor: Viool, viola da gamba, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 669459
voor: Klarinet (a/bes), gitaar
Speelpartituur
Artikelnr.: 643029
aus: Musicalische Divertissements, Teil II
Basso continuo ausgesetzt
voor: Fluit, viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 613605
herausgegeben nach dem Erstdruck von ca. 1744
voor: Violine, Basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 611800
Il Violino Concertato
voor: Viool, basso continuo
Artikelnr.: 461750
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 329423
voor: 2 VL VDG (VC) BC
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 580761