Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
K. 545 / Longo 500
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1285
voor: Cello or 2 Celli and Piano
Partituur
Artikelnr.: 338425
(Facsimile)
voor: Cello, basso continuo
Artikelnr.: 341484
Et Violon) Et Clavecin (Piano)
voor: 2 Violins and Piano
Partituur
Artikelnr.: 411157
voor: 2 violen, cello, basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 163064
[CD: Continuo-Begleitung zur Solostimme]
MusicPartner – Klassik zum Mitspielen
voor: Dwarsfluit [viool]
CD
Artikelnr.: 385768
Op. 27 No. 2 'Moonlight'
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 642343
Armin Rosin gewidmet
voor: Trombone, orgel
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 382991
op.83
voor: Orgel
Partituur
Artikelnr.: 624104
Heft 3
voor: Altblokfluit [viool], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 418209
Six Sonatas for Viola d'amore (Viola) and Basso continuo
Volume 2
Hortus Musicus 223
voor: Viola d'amore, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 122174
Wolfgang Amadeus Mozart. Neue Ausgabe sämtlicher Werke (NMA) IX/25/2 (Gesamtausgabe, Sammelband, Urtextausgabe) (Complete uitgave, Collection, Urtext)
voor: Piano
Bladmuziek (hardcover)
Artikelnr.: 116425
Nr.1 F-Dur / Nr.2 C-Dur / Nr.3 B-Dur
voor: 2 Fagotte (Violoncello) / Fagott, Basso continuo
Partituur, partijenset
Artikelnr.: 462438
aus dem Berliner Manuskript Bd. I: Nr. 1-3
Erstausgabe
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 552443
voor: Orgel
Bladmuziek (verzameling)
Artikelnr.: 776986
voor: Orgel
Bladmuziek (verzameling)
Artikelnr.: 776984
Piano Solo
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 316817
Woodwind Solo
voor: Hobo, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 316538
Piano
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 318863
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 901347
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 324436
String Solo
voor: Cello and Piano [TAB Incl]
Boek
Artikelnr.: 395354
Erstausgabe
voor: Viool, piano
Partituur, solopartij
Artikelnr.: 434029
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 553640
für Tenor (Sopran), Trompete, Streicher und Fagott ad lib.
voor: GES-H (T) TRP STR FAG
Piano-uittreksel
Artikelnr.: 413286
Sechs Sonaten für Violine und Klavier
voor: Viool, piano
Artikelnr.: 284543
Edition Schott
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 288723
Fagott & Klavier (Organ)
voor: Fagot, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 594717
Eb Horn & Klavier (Organ)
voor: Hoorn, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 595293
für Posaune und Klavier/Orgel
voor: Trombone, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 595272
Trompete und Orgel (WoO4)
voor: Bach trompet, orgel
Bladmuziek
Artikelnr.: 599378
voor: Tuba, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220462
voor: Klarinet, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220369
voor: Hoorn (f), orgel [piano]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220363
voor: Tuba (bes), piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220356
voor: Hobo, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220238
voor: Tenorsaxofoon, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220216
voor: Trompet [piston], piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220215
voor: Viool, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220208
voor: Trombone, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220122
voor: Bastrombone, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220120
Op. 1, Nr. 3 c-moll
voor: Euphonium, orgel
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1284147
Dowani 3 Tempi Play Along
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij, online audio (playback)
Artikelnr.: 1031339
voor: Trombone, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1567560
voor: Baritonsaxofoon, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1281623
voor: Fagot, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1282802
voor: Sopraansaxofoon, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1282801
voor: Hobo, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1272143