Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
voor: 4 hoorns (kwartet)
Partijenset
Artikelnr.: 748193
voor: Klarinet, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 753913
voor: Altviool
Bladmuziek
Artikelnr.: 746620
voor: Flöte und Klavier, Basso ad lib.
Bladmuziek
Artikelnr.: 738195
voor: Flöte und Klavier, Basso ad lib.
Bladmuziek
Artikelnr.: 738194
voor: Violine und Cembalo (Klavier); Violoncello (Viola da gamba) ad lib.
Bladmuziek
Artikelnr.: 739551
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1701269
voor: Hobo, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 754628
voor: Cello, basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 736916
voor: Klavier (Clavichord, Cembalo)
Artikelnr.: 352234
voor: Piano 4-handig
Artikelnr.: 352104
voor: Altviool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 354030
voor: 4 hoorns (kwartet)
Zakpartituur
Artikelnr.: 351317
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 351284
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 351542
voor: Violine und Basso continuo (Klavier, Cembalo); Violoncello (Viola da gamba) ad libitum
Artikelnr.: 351495
voor: Altblokfluit [fluit], basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 727691
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 582833
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 160098
voor: Altblokfluit [fluit], basso continuo
Artikelnr.: 294119
voor: Piano
Artikelnr.: 353287
voor: 2 altblokfluiten (duo)
Artikelnr.: 200325
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 116551
voor: Hobo [blokfluit/ viool], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 297749
Musica Rara
voor: Altblokfluit, basso continuo
Artikelnr.: 218374
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 288589
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 137461
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 635971
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 408341
voor: Violine und Generalbass
Artikelnr.: 401159
voor: Viool, cello, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 101668
voor: Viool, altviool
Speelpartituur
Artikelnr.: 127504
voor: Hobo
Bladmuziek
Artikelnr.: 117666
voor: Dwarsfluit
Bladmuziek
Artikelnr.: 165301
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 696691
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 764098
voor: 2 violen, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 282481
voor: 2 violen, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 304514
voor: Viool, fagot, basso continuo
Artikelnr.: 241396
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 189601
voor: Viool, basso continuo
Pianopartituur, partijen
Artikelnr.: 148198
voor: 2 Blockflöten (SS)
Speelpartituur
Artikelnr.: 182708
voor: Gitaar
Bladmuziek
Artikelnr.: 1018311
voor: Dwarsfluit [viool], basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 193977
voor: Altblokfluit [dwarsfluit, hobo, viool], basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 161434
voor: Piano
Artikelnr.: 355959
Bärenreiter Urtext
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 659385
voor: Viool, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 383100