Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
Heft 1
Hortus Musicus
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Speelpartitur, losse partij
Artikelnr.: 122080
Hallische Händel-Ausgabe (HHA) IV/10,1
Hardcover
voor: 2 violen, basso continuo
Partituur, losse partijen (Urtext)
Artikelnr.: 580824
voor: Violine (1), Violinen (2), Viola (1), Violen (2), Tenor-Blockflöte, Basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 578556
Bd. II: 4-6
voor: Violine, Basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 552446
aus dem Berliner Manuskript Bd. II: Nr. 4-6
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 552444
nach dem Dresdner Manuskript von J. G. Pisendel, Band I
voor: Violine, Basso continuo
Partituur, losse partij
Artikelnr.: 462337
aus: Huit Sonates pour le Violon et la Basse, op. 2
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 5260
aus: XII Solo for the German Flute with the Thorough Bass for the Harpsichord
London, 1744
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 6121
aus: VIII Sonate per cembalo, op. 1
voor: Piano [klavecimbel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 6479
Edition Schott
voor: Viool, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 733699
voor: Euphonium, piano [orgel]
Pianopartituur, solopartij (viool- en bassleutel)
Artikelnr.: 1297306
voor: Viola da gamba, Cembalo (KLAV)
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 609490
Early Sonatas III
Bärenreiter Urtext
voor: Viool, piano [klavecimbel]
Piano-uittreksel , solopartij (Urtext)
Artikelnr.: 116498
voor: 4 Euphoniums & Piano (Organ)
Bladmuziek
Artikelnr.: 1278896
voor: String Quartet & Piano (Organ)
Bladmuziek
Artikelnr.: 1278893
A cura di Cesare Fertonani
voor: Cello, basso continuo
Speelpartitur, losse partij
Artikelnr.: 667531
Heft 1
voor: Viool
Artikelnr.: 200073
voor: Dwarsfluit
Bladmuziek
Artikelnr.: 162694
voor: für Gitarre
Artikelnr.: 124204
für Altblockflöte (Querflöte/Oboe/Violine) und Basso continuo
voor: Altblokfluit [dwarsfluit, hobo, viool], basso continuo
Partituur
Artikelnr.: 161434
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Artikelnr.: 189394
Oboe & Klavier (Organ)
voor: Hobo, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 594958
voor: 2 trompetten, hoorn, trombone, tuba (kwintet)
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 596999
aus: XII Solo for the German Flute with the Thorough Bass for the Harpsichord
London, 1744
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 6009
für Standardbass-Akkordeon (MII)
Leichte Sonaten für den Einstieg
History Edition 3
voor: Accordeon
Bladmuziek
Artikelnr.: 774757
Carisch Urtext Collection
voor: Viool, basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 163402
voor: Cello, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1316389
voor: Trombone, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1272255
voor: Tenorsaxofoon, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1272250
voor: Trompet, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1272196
voor: Hoorn (f), orgel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1272195
voor: Fagot, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 1272183
voor: Altsaxofoon, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220472
Vol. 1: Sonaten I-III
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 767317
Sonate 151–200
voor: Klavecimbel
Bladmuziek
Artikelnr.: 389101
voor: Trompet [piston], piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220365
voor: Tuba (es), piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220359
voor: Altviool, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220355
voor: Tenorsaxofoon, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220234
voor: Hobo, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220220
voor: Klarinet, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220219
voor: Fagot, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220218
voor: Fagot, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220128
voor: Dwarsfluit, piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220113
für Melodieinstrument in C, Bassinstrument in C und Klavier (Orgel)
voor: Melodieinstrument (c), basinstrument (c), piano [orgel]
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 597164
The Sunken Garden
voor: Contrafagot, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 1632319
für Posaune und Klavier (Orgel)
voor: Trombone, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 595294
Fagott & Klavier (Organ)
voor: Fagot, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 595289